Pamje e përgjithshme e mjedisit dhe historisë së të sëmurit

Historinë e pacientit tim s’mund ta shkruaj as vetëm në mënyrë teorike dhe as në mënyrë pragmatike, as nuk mundem të jap thjesht historikun e trajtimit apo të të sëmurit; përkundrazi, e shoh të nevojshme që t’i kombinoj të dyja mënyrat e paraqitjes. Siç dihet, nuk u gjet asnjë rrugë tjetër për ta strehuar disi bindjen e dalë nga analiza në riprodhimin e kësaj të fundit. Incizimet shkatërruese protokollare të proceseve gj atë orëve të psikoanalizës s mund të japin asnjë ndihmë në këtë drejtim. Përgatitja e tyre qoftë edhe nëpërmjet teknikës së trajtimit, përjashtohet. Pra analiza të tilla nuk publikohen për të bindur ata që deri më tani i realizonin dhe i quanin të pabesueshme. Thjesht pritet që këtyre studiuesve, të cilët kanë përfituar bindjet e tyre nëpërmjet përvojave vetjake me të sëmurët, t’u sjellësh diçka të re.
Do të filloj me përshkrimin e jetës së fëmijës dhe raportimin e historisë së feminisë së tij, gjë që mund të mësohej pa ndonjë sforcim të madh dhe që me kalimin e viteve nuk u bë më e plotë apo më e depërtueshme.

Prindër të martuar herët, që kishin një martesë të lumtur, mbi të cilën sëmundjet filluan shpejt të hidhnin hijet e tyre me sëmundj et e zorrëve të nënës dhe me kriza mërzie të të atit, të cilat patën si pasojë largimet e tij nga shtëpia. Sigurisht që pacienti e kuptoi vetëm më vonë sëmundjen e të atit, ndërkohë që sëmundja e nënës iu bë e njohur që në vitet e fëminisë së hershme. Ajo merrej relativisht pak dhe pranonte se ajo e kishte prezantuar atë me trajtimin e vet. Gjyshja mendjehollë, e cila e kishte kaluar verën me femijët, ishte e mendimit se pezmatimi i djalit ishte shkaktuar nga armiqësitë midis an glezes dhe dados. Anglezja e kishte quajtur dadon shpesh shtri gë dhe e kishte detyruar të dilte nga dhoma; vogëlushi kishte mbajtur hapur anën e “nanjas” së tij të dashur dhe i kishte shfaqur kuj destares urrejtjen e tij. Anglezen e përzunë pak pas kthimit të prindërve, por kjo s’ndryshoi asgjë në sjelljen e padurueshme të fëmijës.

Kujtimi i këtyre kohëve të këqija ka mbetur në mendj en e pacientit. Ai mendon se skenën e parë e ka bërë një herë për Krishtlindj e, kur nuk iu bënë dy dhurata siç i përkisnin, meqë Krishtlindj a ishte njëkohësisht edhe ditelindja e tij. As nanjan e dashur se kursente me kërkesat dhe ndjeshmërinë e tij, madje e torturonte mbase edhe më pa mëshirë. Por kjo fazë e ndryshimit të karakterit është gershetuar në kujtesën e tij në mënyrë të pazgjidhshme me shfaqje të tjera të çuditshme sëmundjesh, të cilat ai s’di t’i rendisë në kohë. Të gjitha ato gjëra që do të raportoj tani kundërshtojnë njëra-tjetrën dhe është e pamundur të kenë ndodhur në të njëjtën kohë, por ai i hedh të gjitha në një periudhë kohore, të cilën e quan “ende tek çifligu i parë”. Ai tregon se paskësh vuajtur nga një lloj frike, të cilën motra e tij e shfrytëzonte që ta bënte të vuante. Ishte një farë libri me përralla, ku paraqitej një ujk që qëndronte drejt në këmbë dhe ulërinte. Kur i dilte kjo figurë para fytyrës, ai fillonte të bërtiste si i çmendur, kishte frikë se ujku do të vinte dhe do ta hante. Por e motra i sillte gjërat gjithmonë në mënyrë të tillë që atij t’i duhej ta shihte këtë vizatim dhe kënaqej me tmerrin e tij. Në të njëjtën kohë ai kishte frikë edhe nga kafshë të tjera, të mëdha ose të vogla. Një herë ndoqi për ta kapur një flutur të bukur e të madhe, me flatra me viza të verdha që mbaronin në skaje. (Ishte një bishtdallëndyshe). Papritur e kapi një frikë e tmerrshme nga ky insekt dhe e la ndjekjen duke bërtitur. Edhe nga buburrecat dhe vemjet kishte frikë dhe neveri. Megjithatë i kujtohet që po në të njëjtën kohë kishte torturuar buburreca e copëtuar vemje. Edhe kuajt i ngjallnin një farë frike. Kur goditej ndonjë kalë, bërtiste dhe prej kësaj ikte menjëherë nga cirku. Herë të tjera i pëlqente t’i godiste vetë kuajt. Kujtesa e tij ishte e pavendosur nëse këto mënyra kundërshtuese të sjelljes ndaj kafshëve kishin ndodhur me të vërtetë në të njëjtën kohë apo njëra pas tjetrës, dhe në këtë rast kur dhe në ç'renditje kohore. Gjithashtu nuk mund të thoshte nëse kjo kohë e keqe ishte zëvendësuar nga një fazë e sëmundjes apo kishte vazhduar gjatë kësaj të fundit. Sidoqoftë nga tregimet e tij të mëvonshme mund të pranojmë që në ato vite të fëminisë ai ka kaluar një neurozë detyrimi tepër të dallueshme. Më pas tregonte se për një kohë të gj atë kishte qenë shumë besimtar. Para se të flinte lutej dhe bënte shumë herë kryqin. Gjithashtu nuk harronte që mbrëmj eve të hipte në një stol dhe të bënte një rrotullim duke puthur të gjithë shenj torët që ndodheshin në dhomë. Me këtë ceremoni besimtare s'shkonte fare  ose ndoshta shkonte shumë mirë  fakti që atij i kujtoheshin mendime blasfemuese, të cilat i vinin në mendje si një frymëzim nga djalli. I duhej të mendonte: Zot- derr apo Zot- feçe. Një herë gjatë një udhëtimi në një llixhë gjermane s’mund të mos mendonte për trininë e shenjtë kur pa në rrugë tri bajga kali ose të ndonjë lloji tjetër. Po atëherë ndiqte edhe një ceremonial të vetin kur shikonte njerëz në rrugë për të cilët i vinte keq, si lypësa, sakatë, të moshuar. E nxirrte frymën me zhurmë përjashta për të mos u bërë si ata dhe në rrethana të tjera mbushej fort me frymë. Natyrshëm m’u desh të pranoja që këto simptoma të një neuroze detyrimi i përkisnin një kohe dhe një niveli zhvillimi disi më të vonshëm sesa shenjat e frikës dhe veprimet mizore kundër kafshëve.

Vitet më të pjekura të pacientit karakterizoheshin nga një marrëdhënie aspak e mirë me të atin, i cili në atë kohë, pas krizave të përsëritura të depresionit, s’mund t’i fshihte anët e sëmura të karakterit të tij. Në vitet e para të fëminisë, kjo marrëdhënie, me sa i kishte mbetur në mendje, kishte qenë shumë e ngrohtë. Babai e donte shumë dhe luante me dëshirë me të. Që i vogël ai ishte krenar për të atin dhe s 'thoshte tjetër veçse që donte të bëhej një zotëri si ai. Nanja thoshte se e motra ishte fëmija i mamit, ndërsa ai i babit, gjë e cila atij i pëlqente shumë. Gjatë mbarimit të feminisë midis tij dhe të atit u shfaq një tëhujësim. I ati pa dyshim donte më shumë të motrën dhe ai ishte shumë i lënduar nga ky fakt. Më vonë u bë mbizotëruese frika ndaj të atit. Nga Viti i tetë i jetës u zhdukën të gjitha ato dukuri të cilat pacienti ia vesh fazës jetësore të filluar me dashakeqësi. Ato s’u zhdukën sa hap e mbyll sytë, përkundrazi u kthyen disa herë sërish, por më në fund u zbehën, siç mendon i sëmuri, nga ndikimi i edukatoreve dhe mësueseve, të cilat zunë tani vendin e figurës femërore të kujdestares. Këto janë pra në një ravijëzim të shkurtër pyetjet, zgjidhjeve të së cilave do t’u jepet kjo analizë: Nga erdhi ndryshimi i papritur i karakterit të djalit, ç'domethënie kanë fobitë dhe perversitetet e tij , si arriti ai në një besim të detyruar, dhe si lidhen gjithë këto fenomene së bashku? Po kujtoj edhe një herë që puna jonë terapeutike i drejtohet një sëmundjeje nervash të mbetur më vonë dhe që shpjegime për ato probleme të hershme mundën të jepeshin vetëm kur nj edha e analizës i largohej për një farë kohe së tashmes, për të na detyruar drejt një rruge të tërthortë për në gjenezën fëminore.


Ese mbi psikoanalizën
Zigmund Frojd