Gjuha e trupit njerëzor !

Gjuha e Trupit Njerezor

 

 

Njeriu përvec gjuhës së tij ka mësuar në mënyrë instiktive të përdorë me të njëjtën mënyrë  dhe nje gjuhë tjetër, atë që quajme Gjuhën e Trupit.

 

Kjo do të thotë se njeriu zotëron aftësinë  për të transmetuar  mesazhe që behën të kuptueshme jo vetëm nëpërmes përdorimit të fjalëvë dhe të zërit që janë dy ‘’veglat’’ kryesore për komunikimin, por edhe duke përdorur lëvizje te fytyrës apo trupit të tij ose akoma duke përdorur edhe shqisa, si për shembull nuhatjen, dëgjimin etj.

 

Fytyra dhe sytë tonë shpesh herë pasqyrojnë ndjenjat tona, frikën, gëzimin, surprizën, të vërtetën dhe gënjeshtrën.

 

Një mesazh ose një informacion, për ta transmetuar zakonisht përdorim tre ‘’vegla’’ ashtu sikur thamë edhe më parë. Fjalët, zërin dhe lëvizjet.

 

Lëvizjet përbëjnë 55%  të transmetimit të mesazhit në kuadrin e komunikimit, fjalët 7 % dhe 38 % tjetër jepet nga përdorimi i zërit.

 

Sipas kërkimeve zyrtare psikologjike, cdonjëra nga veglat e mësipërme që sapo thamë i korrespondon njërës nga 3 sferat apo 3 botët që Platoni kishte folur 2.600 vite më parë, të cilat janë:

 

 

BOTA MENDORE

 

FJALËT

 

BOTA PSIKIKE

 

ZËRI

 

BOTA TRUPORE

 

LËVIZJET

 

 

Gjuha e Trupit  duket se njihej që nga vitet e lashta. Në Greqinë e lashtë filozofët dhe sofistët fshihnin duart e tyre poshtë tibanit (veshjes)  sepse besonin se lëvizjet e duarve  në një bisedë apo në një leksion shprehnin  mungesën e  aftësisë retorike, apo argumentash ndërsa ‘’ populli i thjeshtë me sa duket, përdorte në mënyrë të theksuar duart, ashtu sikurse edhe sot. Ky opinion bazohej , se sa më shumë të përdorim dhe të lëvizim trupin tonë si një mënyrë shprehjeje, aq më i varfër është fjalori yne retorik.

 

Njeriu kur lindi nuk dinte të fliste, atëhere i vetmi mjet komunikimi i tij ishte trupi i tij. Duke u rritur dhe duke mësuar të flasë kjo nevojë fillestare kufizohet, meqënëse me anë të fjalëvë mund të shprehet me qartë dhe saktësisht. Por nuk mund të themi se Gjuha e Trupit  do të zhduket meqënëse  nuk mund  ta eliminojmë pasi ndodhet e rrënjosur thellë në subkoshiencën tonë.

 

Njeriu i nxitur nga subkoshienca e tij e përdor trupin shpesh herë, sidomos gjymtyrët e tij, për të treguar gjendjen e tij sentimentale. Për shembull kur njeriu ndjen kërcënim kryqëzon duart e tij,  ose kur ndjehet i lodhur,  kerrus shpinën. Por përtej ngarkimit sentimental, trupi ynë mund të bëhet objekt  vëzhgimi për dikë që është njohës i kësaj gjuhe dhe të zbulojë  më tepër anë të fshehta të karakterit tonë. Mund të zbulojmë shumë gjëra mbi karakterin tonë gjatë veprimeve tona dhe sidomos kur vallëzojmë.

 

Një pikë tjetër shprehëse ( nëse jo më shprehësja) gjithashtu që dërgon shenja, është koka dhe sidomos fytyra. Me këtë logjikë  mund të merremi pastër dhe vetëm   me shprehjet e ndryshme të fytyrës, dhe mund të konkludojmë  në konkluzione të ngjashme. Pra mund ta konsiderojmë si një mikrotrup që nëpërmes drithërimave  muskulore të tij , ne arrijmë të kuptojmë  gëzimin, hidhërimin, qetësinë, frikën, surprizën  në krahasim me të gjithë trupin tjetër, pasi kur flasim me dikë , pjesa që do përqëndrohemi më tepër është fytyra e tij për të ckoduar  ato që na thotë, se sa në të gjithë pjesët tjera të trupit.Por kjo është edhe një kurth për vetë bashkëfolesin i cili mund të ketë stërvitur muskujt e fytyrës së tij, ndërsa i gjithë trupi i tij e përgënjeshtron.

 

Gjuha e Trupit tejkaloi shpejt kuadrin e kërkimeve shkencore , dhe gjeti zbatime të stërmëdha në marketingun bashkëkohor, në politikë, reklamë dhe në sociologji.

 

Por leximi që mund ti bëjë dikush mendimeve të tij , nëpërmes një ushtrimi mbi vëzhgimin e gjuhës së trupit , nuk është vetëm dicka interesante por arrin dhe të bëhet edhe e frikshme. Sepse tregon nivelin që ne si njerëz të thjeshtë  mund të bëhemi marrës  dhe të mos arrijmë të balancojmë  mijra mesazhe jo verbale  që marrim për cdo ditë nga njerëz ekspertë që mundohen të na imponojnë  mendimet e tyre, artikujt e tyre, nëpërmes reklamave, Medias, kinemasë dhe shumë mënyrave të tjera.

 

Por shumë njerëz mund të pyesin veten , nëse shenjat jo verbale i kemi që në lindje apo i kemi përvetsuar , janë trashëgimtare apo u arritën me ndonje mënyrë tjetër?

 

Është kryer një hetim – studjim nga një skuadër shkencëtarësh duke përdorur një shumë të madhe të dhënash të mbledhura nga vëzhgimi i njerëzve të shurdhër ose të verbër të cilët nuk do të mund ti kishin mësuar këto shenja nëpërmes një kanali dëgjues apo shikues, dhe gjithashtu nga vëzhgimi  i gjesteve të popujve të ndryshëm dhe qytetërimeve të ndryshme, por edhe nga studjimi i të afërmëve më të ngushtë të njeriut sic janë majmunët. Rezultatet e këtij hetimi treguan se  disa gjeste janë të fituara më vonë dhe disa të tjera i kemi që nga lindja.

 

Gjithashtu shkencëtari gjerman Eibesfeldt zbuloi se shprehjet e buzëqeshura të fëmijëve që sapo lindin  të shurdhër apo të verbër ndodhin  pa u mesuar apo imituar, pra janë të përvetësuara.

 

Shumë shkencëtarë të tjere  mbështetën mendimin e Darvinit, përsa u përket shprehjeve të lindura kur ata studjuan shprehjet e fytyrës së individëve  nga pesë qytetërime të ndryshëm. Dhe kështu arritën ne konkluzionin se përsa u përket  emocioneve bazore të individëve, mënyra e shprehjes është e njëjtë.

 

Për shembull kur kryqëzojmë duart tona , vëmë të djahtën apo të majtën poshtë? Shumica e njerëzve nuk mund të përgjigjet saktë nëse nuk e provon përsëri. Gjë që do të thotë se është një veti që e kemi nga natyra. Gjithashtu krijohet një  pyetje më tepër, nëse lëvizjet tona janë veti të zotëruara nga qytetërimi në të cilin jemi rritur, apo jane nga natyra apo na janë bërë ves?  Për shembull kur një njeri parakalon nje femër  të bukur në një rrugë të mbushur me njerëz, zakonisht ai kthen kokën pas  duke e parë përsëri atë,  ndërsa femra kthehet nga ana tjetër. Ndoshta e bën në mënyrë instiktive për të mbrojtur trupin e saj, apo ndoshta i është bërë ves duke parë femrat e tjera.

 

Ashtu sikurse dhe thamë më lart, disa gjeste  apo pozicione në qytetërime të ndryshme mund të jenë të përbashkëta dhe të tjera jo, me pasojë të keqkuptohen nga  popujt respektivë. Për shembull shprehjet e përbashkëta janë: Kur njerëzit janë të lumtur qeshin, kur janë të mërzitur ose të nxehur janë të ngrysët. Ulja e kokës do të thotë po, e kundërta jo. Një fëmijë kthen kokën anash ose nga ana tjetër kur të ketë mbaruar ushqimin, sikurse nëse pi nga e ëma ose jo.

 

Ngritja e supeve gjithashtu është  një shembull i mirë i shprehjes botërore që përdoret ateherë kur  individi nuk e di ose nuk kupton se për cfarë po i flasin. Por lëvizjet dhe gjestes ndryshojnë nga qytetërimi në qytetërim. Është i njohur shembulli me dy gishta ose V , apo edhe gjesti ok që bejmë me duke rrumbullakosur gishtat. Gjesti ok është përhapur në të  gjitha vëndet anglishtfolëse, por gjithashtu edhe në Europë dhe në Azi në disa vënde mund të ketë një kuptim krejt tjetër. Për shembull ne Francë  ky gjest nënkupton zero ose asgjë,  në Japoni nënkupotn para, dhe në disa vende të mesdheut zakonisht nënkupton vrimë, që është mënyra që i drejtohen një mashkulli që është homoseksual.

 

Një gjest tjetër gjithashtu i njohur  është edhe ai i ngritjes së gishtit të madh të dorës në SHBA, Australi dhe në Britani, gjest i cili ka 3 kuptime: Përdoret si shenjë për autostop, si shenjë për ok – gjithcka në rregull, dhe gjithashtu përdoret si sharje.

 

Gjithashtu në Itali përdorin gishtin e madh si numrin një dhe gishtin tregues si dyshin, ndërsa në Amerikë dhe në Angli përdorin gishtin tregues për njëshin dhe të mesmin për dyshin. Shenja me dy gishtat – V, që folëm më lart, në Britaninë e Madhe dhe në Australi është sharje. Ndërsa Churcill e imponoi gjatë luftës së dytë botërore si një shenjë fitoreje por me dorën e drejtuar nga jashtë, ndërsa sharja e ka dorën e drejtuar nga ai që e bën.

 

 

SHEMBUJ INTERPRETIMI TË GJUHËS SË TRUPIT:

 

 

Kryqëzimi i duarve- zakonisht nënkupton  mbrojtje ose kundërsulm. Së bashku me uljen  e kokës nënkupton absolutitet

 

Lëvizja e duarve sipas fuqisë nënkuptojnë ndjenjat respektive si për shembull, admirim, zemërim, habi, frikë.

 

Pozicioni  embrionik – nënkupton pasiguri dhe ndjenjë rreziku

 

Ecje krenare me supe të ngritura, trupin drejt – nënkupton vetëbesim dhe ndjenjë mbizotërimi

 

Shikim i ultë – nënkupton fajësi, përpjekje fshehjeje sekretesh

 

Vendosje e duarve në mes – nënkupton Triumf  nëse bëhet me duar, dhe zemërim nëse bëhet me grushta.

 

Mbështetje e kokës tek duart – nënkupton  mërzitje

 

Mbulim i trupit me duar – nënkupton paptritmësi ose shokim. Ose kur shoqërohet nga fjalë nënkupton gënjeshtër.

 

Ndërthurje gishtash dhe mbështetje koke – nënkupton reflektim

 

Kruajtje koke dhe levizje mekanike – nënkupton bezdisje të vogla gjatë dialogut – siklet, nervozitet, ankth dhe mendim

 

Sigurisht nuk duhet të harrojmë se në fjalët verbale, shumë fjalë kanë rëndësi të ndryshme dhe kështu edhe tek gjuha e trupit  shumë pozicione tonat mund të keqkuptohen  sepse bazohen edhe tek faktorë të tjerë të jashtëm dhe mjedisorë. Për shembull kryqëzimi i duarve, që zakonisht nënkupton agresivitet dhe mbyllje ne vetvete,  ka një tjetër kuptim kur personi ka të ftohtë.

 

Kryqëzimi i këmbëve konsiderohet një levizje e permbajtjes seksuale kur bëhet nga femra  dhe sidomos kur ky kryqëzim bëhet anash, por ndodh edhe kur njeriu është mpirë  pasi qëndron i ulur për një kohë të gjatë.  Gjithashtu në një shtrëngim duarsh, ka rëndësi se cili do ta fillojë por edhe ka të bëjë me pozicionin e duarve, duart mund të jenë të shtrënguara  fort ose lirshëm, dora  e njërit lart dhe e tjetrit poshtë, që kjo nënkupton kontrollin e marëdhënies, por edhe dikush mund të bëjë një shtrëngim duarsh të lehtë pasi mund të vuajë nga artriti dhe mundohet të shmangë  shtrëngimin e duarve  që nuk do të thotë një lehtësi ndjenjash kundrejt bashkëbiseduesit të tij.