onsdag 22 juni 2016

Mospërputhjet midis sjelljes dhe qëndrimeve



Një nga studimet më interesante i takon viteve 50.
Richard Lapiere udhëtoi 10.000 milje nëpër Amerikë sëbashku me një çift kinez dhe vizitoi 250 hotele e restorante për tre muaj. Megjithë diskriminimin e theksuar të asaj kohe ndaj racës së verdhë, në të gjithë hotelet, me përjashtim të njërit, pronarët i pranuan kinezët në punë. Në letrat që u dërgoi po këtyre pronarëve më vonë me emra të tjerë, Lapiere i pyeste nëse do të pranonin të punësonin kinezë. U përgjigjën e 5000  pronarëve, nga të cilët 92% nuk pranonin dhe pjesa tjetër përgjigjej me “ndofta”. Ky ishte një shembull i qartë i mospërputhjes sjellje-qëndrim.
Shpjegime të mundshme të shembullit
Sipas disa autorëve, ndofta metoda e përdorur ka pasur disa të meta. Ata që u përgjigjën, a ishin po ata që takoi Lapiere? Apo ndofta janë përgjigjur të tjerë.
Së dyti, mospërputhja sjellje-qëndrim ndofta nuk është e saktë edhe sepse s’është matur me saktësi sjellja. Siç dihet, konsumatori ka një sjellje dihotomike: blen ose nuk blen, kurse në shembullin më sipër, ka edhe përgjigje tëtipit ambig. Ne mund t’i masim qëndrimet e njerëzve me testime apo teknika të sakta ku ka shkallë Vlerësimi ose disa kategori dhe jo me përgjigje letrash. Si rrjedhim mund të jenë futur në një kategori njerëz që me një matje më të saktë iu takojnë kategorive të ndryshme. Ose kinezët janë pranuar por në punë të niveleve nga më të ultat që përsëri përbën një lloj refuzimi a poshtërimi për mentalitetin e asaj kohe. Përveç kësaj ka ndryshime midis sjelljes së shkruar (në letër) dhe sjelljes vepruese. Është lehtë të përgjigjesh negativisht në një letër të shkruar dhe e ke zor të veprosh kur e ke përballë personin (kanali direkt i komunikimit). Pra, ka dy masa për ruatjen e sjelljes. Ndofta do të ishte dashur që vetë kinezët të telefononin e të pyesnin për punë ose letra e Lapiere të dërgohej edhe thjesht për të pyetur në kishte punë. Pra, duhej të ishin përdorur masa të krahasueshme për matjen e sjelljes dhe të qëndrimit. Pra, ka mundësi që sjellja dhe qëndrimi mund të kenë qenë më të pajtueshme sesa rezulton nga eksperimenti pakëz primitiv i Lapiere.
Në përgjithësi korrespondenca midis qëndrimeve e sjelljes i referohet shkallës me të cilën përputhen përmasat e sjelljes dhe të qëndrimit në kuptimin e veprimit, kohës, kontekstit e qëllimit. Për shembull, nuk është e habitshme që qëndrimet ndaj ngarjes së makinës (veprim) mund të mos lidhen me faktin nëse dikush do të ngasë një kamion dytonësh në rrugët me borë në dhjetor, duke qenë se ka një shkallë të ulët korrespondence midis kuptimit të përgjithshëm të të ngarit dhe ngarjes së një kamioni dytonësh etj., etj. Në qoftë se sjelljet e qëndrimet nuk janë specifikuar me kujdes dhe nuk korrespondojnë me njëra-tjetrën, gjasa që të gjesh lidhje sjellje-qëndrim është e vogël.

Inga kommentarer:

Skicka en kommentar

Obs! Endast bloggmedlemmar kan kommentera.