Po nëse …nuk do të ekzistonte Hëna

Për astronomët, Hëna është një trup qiellor gri, me diametër 3475 km (27 përqind e Tokës), që sillet në një orbitë minimale 363104 km dhe maksimale 405.696 km. Por është tejet thjeshtëzues të mendohet vetëm kështu… Po të mos ishte Hëna, Toka do të ishte më pak mikpritëse (stinët do qenë të paqëndrueshme), por, edhe pse njeriu do të arrinte t’i mbijetonte zhdukjes së satelitit tonë, kulturën jonë do të qe e ndryshme. Nga kalendarët tek kohëzgjatja e ditës, çdo gjë do të ndryshonte. Nuk do të kishte më kryevepra romantike, që e kanë bërë një
ikonë satelitin tonë. Dhe madje edhe fetë do të qenë ndryshe, pasi shumë e kanë prejardhjen nga kultet e lashta të lidhura me Hënën.
Violinistë dhe koralet
Për shumë kafshë do të ishte edhe më keq:për shembull gaforrja violiniste (Uca annulipes), e cila jeton në zonat tropikale, nuk do të mund të çiftohej në mungesë të netëve të Hënës së re. Dhe barrier e madhe koralore në Australi nuk do të ekzistonte: për t’u riprodhuar të gjithë së bashku, këto korale sinkronizohen me Hënën e plotë në fund të pranverës.
Errësim i shpejtë dhe kafshë të ndritshme
Pa Hënën, qielli i natës do të ishte më i errët dhe nuk do të kishte eklipse (as djellore dhe as hënore). Megjithatë do të shiheshin shumë më mirë yjet. Dhe kafshët e natës do të evolonin ndryshe:ndoshta do të bëheshin fosforeshente, si krijesat e fundit të oqeaneve, për t’iu përshtatur errësirës. Baticat, të cilat i detyrohet kryesisht forcës tërheqëse të Hënës (por edhe të Diellit), do të jenë më pak intensive. Në këtë mënyrë do të revolucionarizohej peisazhi (dhe fauna) e zonave bregdetare dhe grykëderdhjet, sidomos estuaret.
Asnjë poezi dhe as njerëz “më hënë”
Nëse nuk do të ekzistonte Hëna, ne do të humbisnim një pjesë të kulturës dhe identitetit tonë:nuk do të ekzistonin lunatikët, poezitë e Leopardit, likantropët, Luna Park, romanet e fantashkencës si ai i Zhyl Vernit (Nga Toka në Hënë) dhe H.G.Uells (Njerëzit e parë në Hënë), planet e NASA-s për kolonizimin hënor, albumi “Ana e errët e Hënës” nga grupi muzikor Pink Floyd … Ne nuk mund të “donim hënën”, dhe as të ishin “me hënë”. Dhe pastaj, si do t’ia bënin të porsamartuarit pa “muajin e tyre të mjaltit”?
Dita? Do të zgjaste vetëm 6 orë
Në mungesë të Hënës, dita do të qe më e shkurtër:mund të zgjaste vetëm 6 orë. Baticat e  shkaktuara nga Hëna zhdukin në fakt energjinë (për shkak të fërkimit), dhe për pasojë Hëna largohet nga Toka duke e ngadalësuar paksa rrotullimin, ashtu si një balerin që reotullohet rreth vetes me krahët e hapura. Sot, gjatësia e ditës rritet me 2.3 milisekonda per shekull, dhe distanca mes Tokës dhe Hënës rritet me 3.8 cm (në zbarkimin e parë në vitin 1969, Hëna qe 1.5 metra më afër se sot).
Stop muajve dhe stinëve
Cikli i stinëve gjenerohet nga përkulja e aksit të Tokës në raport me atë të orbitës. Kjo prirje ka ndryshuar sigurisht me ndikimin e asteroidit – që duke rënë në Tokë – dërgoi në orbitë në fragmente të ndryshme që pasi u kombinuan, formuan Hënën. Në qoftë se boshti i rrotullimit fillestar do të ishte pingul me planin e rrotullimit, pa Hënën stinët do të ishin zhdukur:klima do të kishte mbetur e njëjtë gjatë gjithë vitit, duke eliminuar ciklet e bujqësisë. Kalendari nuk do të ishte ndarë në muaj, por në vite.
Ngricë, vapë dhe stuhi globale
Pa Hënën, boshti i rrotullimit të Tokës do të ishte shumë më i ndjeshëm ndaj çrregullimeve të vogla të shkaktuara nga graviteti i planeteve dhe diellit. Për pasojë, klima do të ishte shumë më e paqëndrueshme, me periudha të acarta, të alternuara me valë temperaturash të larta. Dhe ndryshimet do të ndodhnin në mënyrë të menjëhershme, me shumë fatkeqësi natyrore dhe stuhi./bota.al